Afet Sonrası Çocuklara Nasıl Yaklaşmalıyız?

Meydana gelen afetlerden sonra çocuklarda yetişkinler gibi yaşanan afetlerin farkındadırlar. Yaşanan afetin ne olduğunu tam idrak edemezler ama olağanüstü bir durumun yaşandığının farkındadırlar. Afet sonrası yetişkinlerde davranışlarında değişiklik olurken çocuklarda da davranış değişikliği görülebilmektedir. Bireysel farklılıklarına bağlı olarak saldırgan davranışlarda bulunabilir, öfke nöbetleri yaşayabilir, ağlama krizlerine girebilir, ebeveynin yanından ayrılmak istemeyebilir, uykuya dalmada güçlük çekebilir ve daha önce rahatsız olmadığı şeylerden korkabilirler.

    İşte bu gibi davranışsal değişiklikler çocukların yardıma ihtiyaç duyduklarına işaret etmektedir. Peki afet sonrası çocuklara nasıl yardımcı olabiliriz?

 California San Francisco Üniversitesi Çocuk Travma Projesinin yapmış olduğu “After The Earthquake: Helping Young Children Heal(depremden sonra: küçük çocukların iyileşmesine yardımcı olmak) çalışmasında “SAFETY YÖNTEMİ” ile çocukların iyileşmesini ele almıştır. 

Peki nedir bu safety yöntemi? Gelin beraber inceleyelim.

1-Safety (Güven)

Safety’nin manası güvendir. İlk olarak çocuğun güvende hissetmesini sağlamalısınız. Olumsuz ve olayı hatırlatıcı söylem veya içeriklerden uzak durulmalıdır. Çocuğun yakınınızda kalmasına müsaade edilmeli, yanından ayrıldığınız takdirde gideceğiniz yeri ona söylemeli ve döneceğiniz zamanı da söylemelisiniz.  Kısacası ilk aşamada çocuğa güvenli bir ortamın varlığını hissettirmelisiniz. 

2-Allow (Duygu)

Çocukların duygularını ifade etmesine olanak sağlamasınız. Yaşanan afetten sonra nasıl hissettiğini sormalı ve yaşamış olduğu hissiyatın normal olduğunu söylemelisiniz. Misal öfkeli olan bir çocuğun bir yerlere vurmasının yanlış olduğunu belirmeli, duygularını yönlendirmeye yardımcı olmalı ve doğru davranış şeklini anlatmalısınız.

3-Follow (Takip)

Çocuklarının liderliğini takip etmelisiniz.

Çocukların ihtiyaçları farklılaşabilir. Kimi çocuk etrafta koşuştururken kimisi ise kucaklanmak isteyebilir. İşte bu yüzden hangi çocuğun neye ihtiyacı olduğunu anlamak için duygu ve davranışlarını gözlemleyin ve onları dikkatli bir şekilde dinlemelisiniz.

4-Enable (İzin vermek)

Meydana gelen afet sırasında ve sonrasında çocuğun yaşananları anlatmasına izin vermelisiniz. Çocuğun yaşananları anlatırken olayları onun için anlamlandırabilir ve daha iyi bir şekilde başa çıkması için hikayelere başvurabilirsiniz. Çünkü çocuklar hikayelerini anlatmak için oyunu kullanabilirler.

5-Tıes (Bağlar)

Afeti yaşamış çocuklar ile bağlar kurulmalı ya da var olan bağlar kuvvetlendirilip sürdürülmeye çalışılmalıdır. Çevrenizdeki destekleyici kişiler ile bağlantı kurulmalıdır. Çocuk ile güvenli bağ kurulup çocuğun eski düzenine dönebilmesi için yardımcı olmalısınız.

6-Your Child Needs You (Çocuğunuzun size ihtiyacı var.)

İşte bu yöntemin en önemli ve unutulmaması gereken kısım burasıdır. Çünkü böyle bir süreçte çocuğunuzun herkesten önce size ihtiyacı vardır. Yaşanan süreçten sizde etkilenmiş olabilir, bir şeyleri düzeltemiyor olsanız da sadece çocuğunuzun yanında olmak bile ona yardımcı olacaktır (Ippen, Lieberman, & Horn, 2055).

Ve şunu asla unutmayın: Çocuğunuza iyi gelebilmeniz için ise kendi iyiliğinizi gözetmeyi unutmayınız.

Kaynakça

Ippen, C., Lieberman, A., & Horn, P. (2055). After the Earthquake: Helping Young Children Heal.